با اینکه شهروندی در کشوری دیگر در غالب موارد روندی زمانبر و پرهزینه است، هنوز کشورهایی هستند که تولد در آنها بطور “خودکار” به حق شهروندی منجر میشود و وضعیت مهاجرتی والدین لحاظ نمیشود.
معمولا کشورها برای ارائه شهروندی دو رویکرد دارند؛ بیشتر کشورها وضعیت شهروندی والدین را در لحظه تولد مد نظر قرار میدهند و تعداد کمتری به محل تولد برای شهروندی توجه دارند.
در حال حاضر تولد در حدود سی کشور جهان به شهروندی میانجامد که شناخته شدهترین کشور در این مورد آمریکاست.
بسیاری از کشورهایی که هنوز حق “خاک” نوزاد برای ارائه شهروندی در آنها کافیست، کشورهایی هستند که جزو اقتصادهای برتر جهان نیستند.
این کشورها عبارتند از آمریکا، کانادا، آرژانتین، برزیل، کاستاریکا، اروگوئه، ونزوئلا، سنت لوسیا، پرو، پاناما، مکزیک، پاراگوئه، کوبا، دومنیکا (با جمهوری دومنیکن اشتباه نشود)، اکوادور، فیجی، السالوادور، گرانادا، گواتمالا، گویان، جامائیکا، هندوراس، لسوتو، نیکاراگوئه، پاکستان، پاناما، سنت کیتس و نویس، تانزانیا، ترینیداد و توباگو، توالو و آنتیگوا و باربودا.
کشورهای حوزه شنگن در این باره قوانین خاص خود را دارند که در این مطلب به آن هم اشاره شده است.
ایالات متحده آمریکا
آمریکا از جمله کشورهایی است که اعطای حق شهروندی را به نوزادانی که در این کشور متولد میشوند به رسمیت میشناسد هر چند دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا اخیرا گفته قصد دارد با فرمانی اجرایی این قانون را لغو کند.
حق شهروندی آمریکا به کسانی که در این کشور متولد میشوند براساس اصلاحیهای است که در سال ۱۸۶۸میلادی در قانون اساسی ایالات متحده صورت گرفت و به تصویب کنگره هم رسید.
بر اساس قانون، افرادی که در آمریکا متولد میشوند شهروند ایالتی محسوب میشوند که در آن متولد شدهاند.
این قانون البته استثناهایی هم دارد؛ فرزندان دیپلماتهای خارجی شاغل در آمریکا و همچنین فرزندان نیروهای نظامی دشمن اشغالگر شامل این قانون نیستند.
اجرای این قانون در حالی ادامه دارد که تعداد فرزندان مهاجران غیرقانونی که در آمریکا متولد میشوند کم نیست؛ بیشتر این افراد والدین مکزیکی تبار دارند.
کانادا
کانادا در اعطای شهروندی به کسانی که در این کشور بدنیا میآیند قوانینی مشابه آمریکا دارد، کسانی که در این کشور متولد میشوند شهروند کانادا محسوب میشوند حتی اگر والدین نوازد اقامت این کشور را نداشته نباشند.
این قانون که از سال ۱۹۴۷ میلادی اجرایی شده، باعث شده عدهای نام “توریسم تولد” بر این نوع شهروندی بگذارند و به زنانی اشاره دارد که در دوران حاملگی به این کشور سفر میکنند تا فرزند خود را در کانادا به دنیا بیاورند.
فرزندان دیپلماتهای خارجی شاغل در کانادا مشمول این قانون نمیشوند و والدین فرزندانی هم که به این طریق شهروند کانادا میشوند از این قانون مستثنی هستند.
حزب محافظه کار در این کشور مخالف این نوع شهروندی و در پی آن است که به این قانون پایان دهد.